I. Khởi Nguyên Ngành Luật Việt Nam: Nét Chấm Phá Từ Sài Gòn
Ngành luật tại Việt Nam có nguồn gốc sớm nhất được ghi nhận vào ngày 26-11-1867 khi Thống đốc Nam Kỳ De La Grandière ban hành Nghị định về việc hành nghề bào chữa tại các Tòa án Pháp, khai sinh ra nghề luật sư tại “Nam Kỳ thuộc Pháp”. Người hành nghề bào chữa ban đầu được gọi là “biện hộ viên” và sau này là “luật sư biện hộ”. Sự kiện này đánh dấu bước đầu tiên của nghề luật sư được chính thức hóa tại Việt Nam, với Sài Gòn, nay là Thành phố Hồ Chí Minh, trở thành cái nôi của ngành luật.
II. Sự Phát Triển Ngành Luật Trong Liên Bang Đông Dương
Với việc thành lập Liên bang Đông Dương vào năm 1887, nghề luật sư đã được tổ chức một cách bài bản hơn. Đến năm 1911, các luật sư bào chữa tại Đông Dương được lập thành hai danh biểu, một tại Sài Gòn cho Nam Kỳ và Cao Miên và một tại Hà Nội cho Bắc Kỳ và Trung Kỳ. Những luật sư tiên phong như Luật sư Phan Văn Trường, Luật sư Trịnh Đình Thảo đã góp phần nâng cao vị thế của nghề luật sư Việt Nam, qua đó khẳng định tầm quan trọng của Sài Gòn như một trung tâm pháp lý lớn của khu vực.
III. Cải Tổ Ngành Luật và Tham Gia Kháng Chiến
Đến năm 1931, danh hiệu “luật sư bào chữa” được đổi thành “luật sư”, mở rộng cơ hội cho người Đông Dương không chỉ là công dân Pháp. Thời kỳ này chứng kiến sự tăng trưởng đáng kể về số lượng luật sư người Việt, đặc biệt là tại Sài Gòn. Khi Cách mạng Tháng Tám 1945 thành công, nhiều luật sư đã tích cực tham gia vào cuộc kháng chiến chống Pháp, trong đó có những vị như Luật sư Phạm Văn Bạch và Luật sư Phạm Ngọc Thuần giữ vai trò quan trọng trong chính quyền kháng chiến.
IV. Vai Trò Của Luật Sư Sài Gòn Trong Chiến Tranh và Hòa Bình
Từ 1954 đến 1975, dưới chế độ Việt Nam Cộng Hòa, luật sư Sài Gòn tiếp tục phát triển với việc ban hành các quy chế mới. Sau ngày 30-4-1975, Sài Gòn được đổi tên thành Thành phố Hồ Chí Minh và bắt đầu quá trình xây dựng lại ngành luật với việc thành lập tổ chức bào chữa viên nhân dân. Đến năm 1989, Đoàn Luật Sư Thành Phố Hồ Chí Minh chính thức ra đời với 68 thành viên.
V. Sự Nghiệp Hiện Đại Của Đoàn Luật Sư Thành Phố Hồ Chí Minh
Đoàn Luật Sư Thành Phố Hồ Chí Minh đã trải qua nhiều nhiệm kỳ và đạt được nhiều thành tựu đáng kể, với số lượng thành viên chiếm hơn 40% tổng số luật sư cả nước. Đoàn đã tham gia tích cực vào các hoạt động xã hội, ngoại giao nhân dân, và hội nhập quốc tế, bao gồm cả tổ chức các sự kiện lớn như hội nghị POLA và LAWASIA.
